Λογική κ Ελευθερία

Οι υποστηρικτές της ελεύθερης οικονομίας συνήθως αρκούνται να απαριθμούν τα πλεονεκτήματα του συστήματος αυτού από οικονομική άποψη. Οι περισσότεροι επικεντρώνονται στην υλική πλευρά της ελεύθερης οικονομίας, με ποιο τρόπο αυτή αυξάνει τον πλούτο της ανθρωπότητας. Αποφεύγουν όμως να υπερασπιστούν την ελεύθερη οικονομία στην ηθική, πολιτική και φιλοσοφική βάση της, εκεί δηλαδή που κατισχύει πλήρως των αντιπάλων της. Η ηθική δικαίωση της ελεύθερης οικονομίας συνίσταται στο ότι αυτή είναι σύμφυτη με τη φύση του ανθρώπου και ότι όχι μόνο στηρίζεται αλλά συγχρόνως προάγει τη μεγαλύτερη ανθρώπινη αξία που είναι η ελευθερία. Αυτό θα πρέπει να εξηγηθεί:

Ο άνθρωπος σε αντίθεση με όλα τα άλλα ζώα, τα οποία διαθέτουν ποικίλα μέσα για την επιβίωσή τους, διαθέτει ένα και μόνο μέσο διατήρησης στη ζωή, τη λογική. Έχει δηλαδή την ικανότητα να σκέπτεται, να αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και να κρίνει. Η διανοητική λειτουργία είναι χαρακτηριστικό που μόνο ο ατομικός νους μπορεί να επιτελέσει. «Συλλογικός νους» δεν υπάρχει. Οι μάζες δεν μπορούν να δράσουν έλλογα, δρουν μόνο παρορμητικά. Εφόσον η λογική είναι ατομική διαδικασία και εφόσον η διανοητική λειτουργία είναι προϋπόθεση της επιβίωσης του ανθρώπου, τότε η πνευματική ελευθερία είναι απαραίτητη προϋπόθεση της ανθρώπινης λογικής λειτουργίας. Αυτή η θεμελιώδης για την επιβίωση του ανθρώπου διαπίστωση οδήγησε στην αναγνώριση και κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων.

Η ελεύθερη οικονομία μάς βοηθά να γίνουμε πλουσιότεροι αλλά δεν είναι αυτό το κύριο θέμα. Το οικονομικό κέρδος δεν είναι το παν. Η επιδίωξη της ευζωίας των ατόμων είναι αυτό που μετρά και αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της αγοράς από οποιοδήποτε άλλο σύστημα δημιούργησε ο άνθρωπος. Το σημαντικότερο είναι ότι η αγορά, απαλλαγμένη από κρατικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις, δίνει στον καθένα τη δυνατότητα της προσωπικής στοχοθεσίας, την ευκαιρία να διαμορφώσει τον κόσμο όπως αυτός επιθυμεί, κάνοντας χρήση της λογικής του. Δεν χρησιμοποιεί τη λογική κάποιου τρίτου. Κάποιοι εργάζονται για να δημιουργήσουν πρωτοπόρες επιχειρήσεις, νέα προϊόντα και υπηρεσίες, άλλοι έργα τέχνης, άλλοι εργάζονται για την οικογένειά τους και το μέλλον των παιδιών τους, άλλοι σε οργανώσεις φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης. Οι πράξεις κάθε ατόμου έχουν συνέπειες και ενίοτε κόστος. Αλλά αυτός είναι ο μόνος δρόμος που επιτρέπει στον άνθρωπο να είναι ελεύθερος και αυτεξούσιος.